Kediler gizemli, bağımsız ama aynı zamanda son derece duygusal canlılardır. Onların davranışlarını anlamak, bir anlamda kendi sessiz dillerini çözmek gibidir. Bu dilin en ilginç ifadelerinden biri de sürtünme davranışıdır. Kedinizin bacaklarınıza, mobilyalara ya da başka bir kediye sürtünmesi aslında göründüğünden çok daha fazlasını anlatır. Bu davranış yalnızca fiziksel bir temas değil; iletişim, sahiplenme, sevgi, güven ve sosyal bağ kurmanın bir biçimidir.
Peki kediler neden sürtünür? Bu davranış her zaman aynı şeyi mi ifade eder? Hangi durumlarda normal, hangi durumlarda dikkat edilmesi gerekir?
Kedilerin Sürtünme Davranışının Nedenleri
Kediler doğaları gereği oldukça bedensel iletişim kuran canlılardır. Sesli iletişimden çok, vücut dili ve koku sinyalleriyle anlaşırlar. Sürtünme, bu sessiz iletişim biçimlerinden biridir. Görünüşte sadece fiziksel bir temas gibi dursa da kediler bu davranışla hem duygularını hem de çevreye dair mesajlarını iletirler.
Koku Yoluyla İletişim
Kediler dünyayı bizim gibi görmez ya da koklamaz; onların evreni kokularla doludur. Her kedinin yüzünde, çenesinde, alnında, kulak arkasında ve kuyruk kökünde feromon bezleri bulunur. Bu bezler, kedinin kimliğini temsil eden kimyasal kokular üretir. Kediler bu kokuları sürtünerek çevreye bırakırlar.
Yani kedi size yanağını sürttüğünde aslında “Seni kendi grubumun bir parçası olarak işaretliyorum” der. Bu hem sevgi hem de güvenin bir göstergesidir.
Aynı zamanda kediler, kokular aracılığıyla sosyal bilgi paylaşırlar. Örneğin, bir kedi başka bir kedinin bıraktığı kokudan onun cinsiyetini, yaşını, sağlık durumunu ve hatta ruh halini anlayabilir. Bu nedenle sürtünme, kediler arasında iletişimin en temel yollarından biridir.
Sahiplenme ve Alan Belirleme
Kediler doğaları gereği bölgeci canlılardır. Her kedi kendine ait bir alan belirler ve o bölgeyi diğer kedilerden ayırmak ister. Bu bölgede kendini güvende hisseder.
Bölge işaretleme, genellikle idrar spreyleme ya da tırmalama davranışıyla ilişkilendirilir; fakat sürtünme de bu işaretleme biçiminin daha yumuşak bir versiyonudur.
Kedi, evin belli noktalarına—örneğin kapı kenarına, koltuk koluna veya mama kabı yakınına—sürtünerek kokusunu bırakır. Bu, “Burası benim alanım” anlamına gelir. Evde birden fazla kedi varsa bu davranış sıklaşabilir çünkü kediler alan paylaşımını kokusal olarak yönetir.
Dışarı çıkan kediler içinse bu davranış daha da önemlidir. Çünkü dış dünyada kokusal işaretler, sınırların nerede başladığını ve bittiğini belirler. Bu sayede yabancı kediler birbirlerinin bölgelerine gereksiz yere girmez.
Sevgi ve Bağlılık Göstergesi
Kedilerin sürtünmesi çoğu zaman sevginin en saf hali olarak yorumlanır. Kediniz size sürtünüyorsa bu onun sizinle duygusal bir bağ kurduğunu gösterir. Özellikle sabahları veya eve döndüğünüzde sizi karşılayarak bacaklarınıza sürtünüyorsa “Seni özledim” mesajı veriyordur.
Kediler yavruyken annelerine sürtünerek sıcaklık, güven ve sevgi hissederler. Yetişkin olduklarında da aynı davranışı güven duydukları insanlara yöneltirler. Yani bu bir tür çocukluk alışkanlığının, sevgi dili haline gelmiş şeklidir.
Bazı kediler sevgilerini sadece sürtünerek değil, aynı zamanda başlarını bastırarak veya yüzünüzü yalayarak da gösterir. Bu davranışlar onların size tamamen güvendiğini gösteren çok özel anlardır.
Dikkat Çekme İsteği
Kediler zeki ve manipülatif canlılardır. İstediklerini almayı iyi bilirler. Bazen sürtünme davranışı tamamen dikkat çekmek içindir.
Örneğin, mama saati yaklaşırken kediniz size sürtünmeye başlayabilir. Ya da oyun oynamak istediğinde, ayaklarınıza dolanarak “Beni fark et!” mesajı verir. Bu davranışın ardından genellikle miyavlama veya göz teması gelir.
Kediler bu davranışıyla sadece ilgi istemez; aynı zamanda sizinle etkileşim başlatmaya çalışırlar. Yani bir nevi konuşmanın başlangıcı gibidir. Siz ona karşılık verirseniz, sürtünme yerini mırlamaya, kucağa çıkmaya veya oyuncu bir davranışa bırakır.
Sosyal Etkileşim ve Selamlama
Kediler birbirleriyle tanışırken veya bir araya geldiklerinde önce koklaşır, sonra da birbirlerine sürtünürler. Bu davranış bir selamlama ritüeli gibidir. Aynı şekilde, kediniz eve geldiğinizde size sürtünüyorsa, bu “Hoş geldin!” anlamına gelir.
Bazı kediler bu ritüeli yalnızca sahipleriyle değil, evdeki diğer insanlarla da yapar. Özellikle kedinin sık gördüğü ziyaretçilerle bile bu davranış gelişebilir.
Yani kedinin sürtünmesi sadece sahiplenme değil, aynı zamanda sosyal kabulün bir göstergesidir. “Seni kendi grubumdan biri olarak görüyorum” demenin sessiz ama güçlü bir yoludur.
Sürtünme Davranışının Farklı Durumları
Kedinin neye sürtündüğü, davranışın anlamını büyük ölçüde değiştirir. İnsanlara sürtünme ile mobilyalara sürtünme aynı şey değildir. Her biri farklı bir duygu veya mesaj taşır.
İnsanlara Sürtünme
Kedilerin insanlara sürtünmesi genellikle sevgi, güven ve sahiplenme anlamına gelir. Ancak bu davranışın tonu, kedinin kişiliğine ve ruh haline göre değişir.
- Bacaklara sürtünme: Kediler genellikle sahiplerinin bacaklarına dolanarak sürtünür. Bu, hem koku bırakmak hem de fiziksel yakınlık kurmaktır.
- Yüze veya ellere sürtünme: Bu daha derin bir güven göstergesidir. Kedi, yüzünüz gibi hassas bölgelere yaklaşarak sizi tamamen güvenli bulduğunu ifade eder.
- Kucağa çıkmadan önce sürtünme: Bazı kediler kucağa gelmeden önce kısa bir sürtünme hareketi yapar. Bu, “Şimdi sana yaklaşmak istiyorum, izin veriyor musun?” anlamında bir tür izin istemedir.
Eğer kedi sürtündükten sonra hemen uzaklaşıyorsa muhtemelen sadece kısa bir selamlama yapmıştır. Ama sürtünmeden sonra oturuyor, mırlıyor ya da yüzünüze bakıyorsa, sevgi dolu bir etkileşim başlatmak istiyordur.
Diğer Kedilere Sürtünme
Kediler arasında sürtünme davranışı, sosyal ilişkilerin temeli sayılır. Özellikle aynı evde yaşayan kediler birbirlerine sürtünerek ortak bir grup kokusu oluşturur. Bu ortak koku sayesinde birbirlerini “bizden biri” olarak tanırlar.
Yeni tanıştırılan kedilerde ise bu davranış hemen görülmez. Önce kokularını tanımaları gerekir. Güven oluştuktan sonra sürtünme başlar. Bu da onların dostluk kurduğunu gösterir.
Ayrıca anne kediler yavrularına sık sık sürtünür. Bu hem yavrularını kokusuyla işaretlemek hem de onları sakinleştirmek içindir. Yavrular da anneye sürtünerek rahatlama sağlar. Bu nedenle yetişkinlikteki sürtünme, çocukluk döneminin bir yansımasıdır.
Eşyalara veya Mobilyalara Sürtünme
Kedinizin evdeki eşyalara sürtünmesi çok doğaldır. Bu davranış hem alan işaretleme hem de kendi kokusuyla rahatlama amacını taşır.
Evinizdeki mobilyalar, kedinizin gözünde “bölge sınırları” gibidir. Özellikle yeni bir eşya aldığınızda kediniz hemen ona sürtünür. Çünkü o eşyada yabancı kokular vardır ve kediniz onu “kendi ev kokusuna” dahil etmek ister.
Bazı kedilerse stresli olduklarında veya ortamda başka hayvanlar olduğunda daha fazla sürtünür. Bu, güvenlik hissini yeniden kazanma çabasıdır. Sürtünme, kedinin kendini sakinleştirmesinin en etkili yollarından biridir.
Kedinizin Sürtünme Şekline Göre Anlamlar
Kedinizin sürtünme şekli, onun niyetini ve ruh halini anlamada önemli ipuçları verir.
Yanağını Sürtmesi
Yanak sürtme, kedilerde dostane işaretleme davranışıdır. Yanağındaki koku bezlerinden yayılan feromonlar, sürtündüğü kişiyi veya nesneyi kendi grubuna dahil eder. Bu davranış aynı zamanda sevgi ve kabul anlamına gelir. Size yanağını sürten bir kedi, sizi kendisinin bir parçası olarak görüyor demektir.
Başını Bastırması
Kediniz başını size bastırıyorsa bu bir bağlılık beyanıdır. Genellikle sessiz bir “Sana güveniyorum” mesajı taşır. Bazı kediler bu hareketi yoğun sevgi anlarında yapar, bazıları ise sadece selamlama olarak. Ancak sürekli bir yere baş bastırma hali tıbbi bir uyarı olabilir; baş ağrısı, yüksek tansiyon veya nörolojik sorunlar gibi. Bu durumda mutlaka veteriner kontrolü gerekir.
Vücudunu Sürterek Geçmesi
Kedinin vücudunu tamamen size sürterek geçmesi, yakın temas isteği anlamına gelir. Genellikle kuyruğunu da size dolayarak bu hareketi tamamlar. Bu sırada hafifçe mırlıyorsa son derece mutlu ve rahat demektir. Bazı kediler bu hareketi bir oyun daveti olarak da kullanır. Sürtündükten sonra yere uzanıyor ya da karın gösteriyorsa sizinle oynamak istiyordur.
Normal ve Anormal Sürtünme Davranışları
Her ne kadar sürtünme kedilerde doğal bir davranış olsa da, anormal hale geldiğinde dikkat edilmelidir.
Normal sürtünme:
- Belirli zamanlarda olur. Örneğin; sabah veya eve gelişte.
- Kedi huzurlu, rahat ve neşelidir.
- Sürtünme yumuşaktır, ardından mırlama veya oturma gelir.
Anormal sürtünme:
- Takıntılı şekilde sürekli tekrarlanıyorsa,
- Kedi huzursuz, miyavlayan veya agresifse,
- Özellikle başını sert yüzeylere sürekli bastırıyorsa,
- Dengesizlik veya iştahsızlık eşlik ediyorsa bu durum tıbbi bir problemin belirtisi olabilir.
Özellikle nörolojik sorunlar, baş travması veya ağrılar bu davranışı tetikleyebilir. Böyle durumlarda sürtünmeyi “sevgi göstergesi” sanmak yerine veteriner muayenesi şarttır.
Kedinizin Sürtünmesine Nasıl Karşılık Vermeli?
Kediniz size sürtündüğünde, bu davranışa verdiğiniz tepki onunla aranızdaki bağı güçlendirebilir veya zayıflatabilir. Doğru karşılık vermek, kedinizin size duyduğu güveni pekiştirir.
- Nazikçe okşayın: Kediniz yanağını veya başını size sürtüyorsa, aynı bölgeyi yumuşak hareketlerle okşayın. Bu, karşılıklı bir sevgi alışverişidir.
- Zorlamayın: Bazı kediler kısa temas sever. Sürtündükten sonra uzaklaşıyorsa onun alanına saygı duyun.
- Ses tonunuzu yumuşatın: Ona sevgi dolu bir sesle hitap edin. Kediler sakin tonlardan hoşlanır.
- Olumsuz tepki vermeyin: Kedinizin sürtünmesini itmek, bağırmak gibi tepkiler güven duygusunu zedeler.
- Dikkatini karşılıksız bırakmayın: Bazen sürtünmenin ardında “beni fark et” mesajı vardır. Kısa bir sevgi gösterisi bile onu mutlu eder.
Sonuç olarak kedilerin sürtünme davranışı, onların iç dünyasına açılan bir penceredir. Bu davranışla kediler iletişim kurar, sevgilerini gösterir, alanlarını işaretler ve sosyal bağlarını güçlendirir.
Kediniz size sürtündüğünde aslında sadece bir temas kurmaz; “Sana güveniyorum, seni seviyorum ve sen benimsin” der. Bu yüzden her sürtünmeyi, kedinizin sessiz sevgisinin bir ifadesi olarak görün. Onun dilini anladıkça, aranızdaki bağ daha da derinleşecektir.
